Op veel basisscholen wordt er al vroeg mee begonnen: Vanaf groep 7 krijgen kinderen een agenda om het huiswerk te leren plannen. Dit bereidt hen voor op de naderende middelbare school, waar veel van het plannend vermogen van kinderen gevraagd wordt. Een goed idee, al kunnen we er niet zomaar vanuit gaan dat kinderen aan het eind van groep 8 in staat zijn alles zelfstandig te plannen. Hoe werkt dit precies?
Het kunnen plannen en organiseren is een vaardigheid die valt onder de executieve functies. Deze functies zijn veelomvattend en hebben, naast het kunnen plannen, onder andere te maken met het kunnen remmen van je gedrag, het kunnen onthouden van zaken en het kunnen concentreren op een taak. Is dat plannen dan iets wat alle startende middelbare scholieren volledig onder de knie hebben? Nee, zeker niet!
Jelle Jolles, neuropsycholoog die zich met name richt op het ontwikkelende brein bij kinderen en jongeren, noemt tieners daarom ‘werk in uitvoering’.
Kinderen die net starten op de middelbare school, zijn nog niet in staat te denken en te plannen zoals volwassenen dat doen. Het is onwenselijk van een kind van twaalf te verwachten dat het hem lukt alles zelfstandig te plannen en te organiseren. Dus het is heel logisch dat ze hun boeken eens vergeten, hun huiswerk toch niet opgeschreven hadden en op het laatste moment beginnen aan hun huiswerk.
Moeten we dan gewoon afwachten tot ze wat ouder zijn en ze het plannen helemaal onder de knie hebben? Ook daarop is het antwoord: Nee, zeker niet! Tieners moeten deze vaardigheden nog leren en leren dat juist door het veel te doen. De omgeving, zoals ouders, leerkrachten en anderen, hebben een grote invloed op de ontwikkeling hiervan. En ook belangrijk: deze ontwikkeling verloopt niet altijd even snel bij iedereen.
Voor het leren plannen zijn wij bij Buro Bikkel ervan overtuigd dat plannen op papier, zeker voor startende middelbare scholieren, het best is. Door te beginnen bij de basis kunnen zij zich deze vaardigheid steeds meer eigen maken. Deze stap wordt vaak overgeslagen, zeker nu het huiswerk via online systemen als Magister doorgegeven wordt. Ondanks dat dit een prettig systeem is, is het plannen niet erg overzichtelijk. Door gebruik te maken van vaste regels omtrent het plannen van bijvoorbeeld maakwerk, leerwerk en toetsen, zullen ze hier steeds vaardiger in worden.
Bij onze huiswerkbegeleiding maken we daarom gebruik van de papieren BIKKELPLANNER. Middelbare scholieren leren hiermee plannen volgens vaste regels, gewoon met pen en papier, zodat ze een vliegende start kunnen maken op de middelbare school. En zelfs dan zullen ze af en toe hun boeken vergeten of de mist in gaan met plannen; Ze zijn tenslotte ‘werk in uitvoering’!
Bekijk hier voor het volledige interview met Jelle Jolles.